Ứng dụng Hydrogen trong canh tác lúa: Giải pháp đột phá cho năng suất và bền vững

Ứng dụng Hydrogen trong canh tác lúa: Giải pháp đột phá cho năng suất và bền vững

Tiến sĩ Trần Thanh Tâm trả lời Phỏng vấn Đài ANTV về ý nghĩa của Hội thảo

Sự kiện: Hội thảo Ứng dụng Hydrogen trong Sản xuất Nông nghiệp Việt Nam và ASEAN 2025
Tổ chức: CLB Hydrogen Việt Nam ASEAN, Đại học Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, CLB Doanh Nông Việt Nam
Thời gian: Ngày 28 tháng 8 năm 2025
Diễn giả: TS. Trần Thanh Tâm - Phó Trưởng phòng Hợp tác Quốc tế và Nghiên cứu Khoa học, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP.HCM

Ngày 28/08/2025, tại Hội thảo "Ứng dụng Hydrogen trong Sản xuất Nông nghiệp Việt Nam và ASEAN 2025", TS. Trần Thanh Tâm đã có một tham luận rất được chờ đợi, mang tên "Ứng dụng Hydrogen trong canh tác lúa để tăng năng suất và cải thiện đất".

Ông Nguyễn Hoàng Hải, cựu giám đốc kinh doanh tại Heneiken Việt Nam, thành viên CLB VAHC dẫn chương trình

1. Bối cảnh và Thực trạng Ngành Lúa Gạo

TS. Tâm mở đầu bằng việc điểm lại những thành tựu ấn tượng của ngành lúa gạo Việt Nam. Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu 9,04 triệu tấn gạo, tăng 11% so với năm 2023, nhờ vào chiến lược kết hợp giống lúa chất lượng cao, ứng dụng khoa học công nghệ và chiến lược thị trường linh hoạt.

Tuy nhiên, ngành sản xuất lúa gạo đang đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ:

• Áp lực dân số: Nhu cầu lương thực gia tăng đòi hỏi phải nâng cao năng suất.

• Biến đổi khí hậu: Hạn hán, xâm nhập mặn và nhiệt độ tăng gây suy giảm nghiêm trọng năng suất.

• Thoái hóa đất: Lạm dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu làm ô nhiễm môi trường đất.

• Ô nhiễm kim loại nặng: Cây lúa có xu hướng hấp thụ nhiều Cadimi (Cd), tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe con người.

Diễn giả cũng mô tả quy trình canh tác lúa truyền thống với 6 bước chính và nhấn mạnh việc áp dụng kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ (AWD) ở Đồng bằng sông Cửu Long, giúp tiết kiệm 30-40% nước tưới và giảm 41% phát thải khí nhà kính so với phương pháp ngập liên tục.

Tiến sĩ Trần Thanh Tâm trao đổi cùng ông Lê Viết Bình, Phó Chánh VP Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phía Nam và ông Lê Ngọc Ánh Minh, Chủ tịch VAHC

2. Hydrogen (H₂) - Tác nhân Sinh học Mới trong Nông nghiệp

TS. Tâm giới thiệu Hydrogen trong nông nghiệp là việc ứng dụng phân tử H₂ (thường ở dạng hòa tan trong nước) vào sản xuất nông nghiệp để thúc đẩy tăng trưởng, tăng cường khả năng kháng lại các tác nhân gây hại và cải thiện chất lượng nông sản. Ông trích dẫn các nghiên cứu quốc tế (từ tạp chí Frontiers) cho thấy hydro phân tử làm tăng các đặc tính định lượng và định tính của hạt lúa trong các thử nghiệm thực địa.

3. Quy trình Sản xuất và Vận hành Nước giàu Hydrogen (HRW/HNW)

Phần trọng tâm của bài trình bày là công nghệ sản xuất nước chứa hydrogen để ứng dụng vào tưới tiêu. Công nghệ máy tạo hydrogen nanobubble tạo ra các bong bóng khí cực nhỏ (<1 μm) chứa hydrogen, đảm bảo khả năng hòa tan và giữ khí H₂ trong nước trong thời gian dài.

Nồng độ H₂ hòa tan đạt từ ~0.1 đến ~1.6 ppm (mg/L) và có thể duy trì ít nhất 8 giờ, trong đó công nghệ nano (HNW) có hiệu quả vượt trội so với phương pháp tạo nước giàu hydro thông thường (HRW). Bằng sáng chế Mỹ US20230357095A1 về "Nước chứa bong bóng nano hydrogen cho tưới tiêu cây công nghiệp" được giới thiệu như một minh chứng cho tính khả thi của công nghệ.

Tiến sĩ Tâm trình bày tham luận trước các đại biểu là nhà khoa học, nhà nông, nhà băng và đông đảo phóng viên truyền thông

4. Những Ưu điểm Vượt trội của Hydrogen trong Canh tác Lúa

TS. Tâm trình bày các lợi ích nổi bật của việc sử dụng nước giàu hydrogen:

• Tăng năng suất và chất lượng hạt lúa: Cải thiện cả về số lượng và chất lượng (hàm lượng dinh dưỡng, tỷ lệ gạo nguyên).

• Tăng cường chức năng sinh lý - sinh hóa: Giúp cây lúa phát triển tốt hơn ngay từ giai đoạn đầu.

• Giảm stress kim loại nặng: Ứng dụng nước giàu hydrogen đã được chứng minh có khả năng điều hòa, giảm thiểu tác động tiêu cực của stress Cd và Chì (Pb) trên cây lúa thơm, qua đó góp phần đảm bảo an toàn thực phẩm.

Tiến sĩ Tâm nhận câu hỏi từ ông Nguyễn Văn Phong, Thành viên Hội đồng Tín dụng Ngân hàng Agribank tại Phiên thảo luận do Tiến sĩ Lưu Sơn Tùng từ ĐH Nguyễn Tất Thành điều phối

5. Thách thức và Định hướng Tương lai

Dù tiềm năng lớn, việc ứng dụng rộng rãi hydrogen vào canh tác lúa vẫn còn những thách thức về công nghệ, chi phí đầu tư ban đầu và nhận thức của nông dân. TS. Tâm kết luận bằng việc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục nghiên cứu, phát triển công nghệ và xây dựng các mô hình trình diễn để nhân rộng giải pháp đầy hứa hẹn này trong tương lai, góp phần phát triển nền nông nghiệp bền vững tại Việt Nam và ASEAN.

Bài tham luận của TS. Trần Thanh Tâm đã cung cấp một cái nhìn toàn diện và khoa học, mở ra những hướng đi mới đầy tiềm năng cho ngành sản xuất lúa gạo trong bối cảnh hiện nay.

Vui lòng liên hệ email contact@vahc.com.vn để nhận bài thuyết trình đầy đủ của tiến sĩ Tâm

Các đại biểu chụp hình lưu niệm cùng Ban Tổ chức Hội thảo

Ông Lê Viết Tùng, Phó Chánh Văn phòng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá cao các sáng kiến, giải pháp, công nghệ hydrogen hoàn toàn mới đối với nông nghiệp Việt Nam và mong muốn các diễn giả, các câu lạc bộ Doanh Nông và Hydrogen Việt Nam ASEAN cùng Đại học TNMT TP HCM đồng hành cùng Bộ NN&MT, bà con nông dân để phổ biến công nghệ giúp ngành nông nghiệp giảm phát thải, tăng năng suất và tạo các thương hiệu nông nghiệp mới gắn liền với hydro.

Các đại biểu chụp ảnh kỷ niệm cùng Ban tổ chức và các diễn giả