COP30 Amazôna BELÉM Brazil 2025 Series - COP, HYDROGEN VÀ HÀNH TRÌNH NET ZERO
Từ các cam kết toàn cầu đến kế hoạch hành động của Việt Nam
Nhà báo Ngô Khuyến, Vietnam Business Forum
Ngày 7 tháng 11 năm 2025
Từ các Hội nghị các Bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu (COP) – bắt đầu từ COP21 tại Paris (2015) đến COP28 tại Dubai (2025) – thế giới đã trải qua một thập kỷ chuyển mình mạnh mẽ về hành động khí hậu. Trọng tâm của giai đoạn này là hydro xanh, được xem như “chìa khóa công nghệ” mở đường cho kỷ nguyên năng lượng mới và hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng 0.
Đối với Việt Nam, cam kết Net Zero tại COP26 ở Glasgow (2021) đánh dấu bước ngoặt trong chiến lược phát triển công nghiệp xanh, mở đường cho nền kinh tế hydro quốc gia, gắn kết với mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.
Động lực toàn cầu cho tương lai năng lượng
Các hội nghị COP trở thành diễn đàn ngoại giao hàng đầu thế giới về khí hậu, tập hợp các quốc gia nhằm thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh. Hydro – với vai trò là nguồn năng lượng lưu trữ và trung gian giữa điện tái tạo và ứng dụng công nghiệp – đang trở thành nhân tố then chốt trong hệ thống năng lượng carbon thấp.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), đầu tư toàn cầu cho hydro sạch có thể đạt 130 tỷ USD vào năm 2030, trong đó hydro xanh sản xuất từ điện tái tạo được dự báo giúp giảm 20% lượng phát thải CO₂ toàn cầu vào giữa thế kỷ này.
Cam kết và định hướng của Việt Nam
Việt Nam – một trong những quốc gia đang phát triển chịu ảnh hưởng lớn của biến đổi khí hậu – đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ thông qua các chính sách quốc gia và hợp tác quốc tế. Tại COP26, Việt Nam tham gia sáng kiến Energy Transition Partnership (ETP), tập trung vào huy động tài chính, chuyển giao công nghệ và phát triển chính sách thúc đẩy năng lượng sạch.
Bộ Công Thương Việt Nam đã tổ chức nhiều hội thảo và cơ chế chính sách về phát triển hydro, đồng thời thành lập Tổ công tác Hydro Quốc gia để xây dựng khung pháp lý và lộ trình triển khai các dự án thí điểm.
Theo đó, Việt Nam hướng tới mô hình kinh tế hydro toàn diện, bao gồm sản xuất – lưu trữ – vận chuyển – tiêu thụ hydro xanh, cùng với phát triển hạ tầng kỹ thuật và các tiêu chuẩn an toàn, đo lường, kiểm định.
Hợp tác khu vực và quốc tế
Hiện nay, hơn 40 quốc gia đã công bố chiến lược hydro quốc gia, trong đó có Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và Ả Rập Xê Út. Việt Nam đang đẩy mạnh hợp tác với các nước này thông qua các diễn đàn như Hội nghị Hydro Việt Nam – Australia, ASEAN Hydrogen Partnership, cũng như các dự án thí điểm với JICA, GIZ và ADB.
Các doanh nghiệp Việt Nam như PetroVietnam, PV Gas, BOG Energy, Tập đoàn T&T, Pacific Group, VAHC đang chủ động tham gia vào các dự án nghiên cứu và đầu tư trong lĩnh vực hydro xanh – ammonia xanh, hướng tới xuất khẩu năng lượng sạch sang Nhật Bản và Hàn Quốc trong thập kỷ tới.
Hướng tới hệ sinh thái hydro quốc gia
Việc phát triển chuỗi giá trị hydro quốc gia không chỉ là yêu cầu công nghệ mà còn là trụ cột chiến lược trong chuyển dịch năng lượng. Thông qua cơ chế hợp tác công – tư, Việt Nam hướng tới hình thành cụm công nghiệp hydro tại khu vực miền Trung và Nam Bộ, kết hợp sản xuất điện tái tạo, hydro, ammonia và nhiên liệu xanh.
Các chuyên gia nhận định rằng, hành trình Net Zero 2050 của Việt Nam sẽ được thúc đẩy bởi hệ sinh thái hydro xanh – kết nối giữa đổi mới công nghệ, hợp tác quốc tế và nội lực doanh nghiệp trong nước.
Ông Lê Ngọc Ánh Minh, Chủ tịch Câu lạc bộ Hydro Việt Nam ASEAN (VAHC), khẳng định:
“Hydro không chỉ là nguồn năng lượng của tương lai mà còn là cơ hội để Việt Nam khẳng định vị thế mới trong chuỗi giá trị năng lượng toàn cầu – hướng tới nền kinh tế xanh, tự chủ và bền vững.”
