BÀI TƯỜNG THUẬT THAM LUẬN CỦA TS. NGUYỄN HỮU LƯƠNG – VPI
Tại Hội thảo Hydrogen Việt Nam – Nhật Bản 2025
Thời gian: Ngày 17/10/2025
Địa điểm: Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh (HUTECH)
Đơn vị tổ chức: Hội Hydrogen Việt Nam (VAHC), HUTECH và Công ty Suiso Japan Co., Ltd
1. Tổng quan về phát thải và ô nhiễm không khí tại Việt Nam
TS. Nguyễn Hữu Lương mở đầu báo cáo với chủ đề “Overview on Emissions and Air Pollution in Vietnam”, cung cấp bức tranh toàn cảnh về hiện trạng phát thải và ô nhiễm không khí tại Việt Nam.
Theo số liệu quốc tế (OECD 2025, C2ES 2021), Việt Nam đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Năm 2022, Việt Nam xếp thứ 14 trong số 118 quốc gia có mức độ ô nhiễm cao nhất thế giới, trong đó Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thuộc nhóm 15 thành phố ô nhiễm nhất Đông Nam Á.
Bụi mịn PM2.5 là mối lo ngại đặc biệt. Năm 2019, Hà Nội chỉ có 8 ngày và TP.HCM 36 ngày có nồng độ PM2.5 dưới tiêu chuẩn quốc gia (50 µg/m³). Nguồn ô nhiễm chính đến từ giao thông, công nghiệp, xây dựng, nông nghiệp, sản xuất thủ công và quản lý chất thải yếu kém (Bộ TN&MT, 2024).
2. Phát thải từ các ngành và định hướng giảm phát thải
Báo cáo phân tích chi tiết lượng phát thải CO₂ từ các lĩnh vực: năng lượng, giao thông và các ngành khó giảm phát thải như xi măng, thép, lọc dầu và phân bón.
-
Ngành điện: Theo Quyết định 500/QĐ-TTg (2023) và 768/QĐ-TTg (2025), Việt Nam sẽ tăng cường năng lượng mặt trời, gió ngoài khơi, và điện từ hydrogen thông qua công nghệ đốt đồng thời (co-firing), kết hợp thu giữ và lưu trữ carbon (CCS).
-
Ngành giao thông: Theo Quyết định 876/QĐ-TTg (2023), mục tiêu là 10–20% xe điện (EV) vào năm 2040 và 40–60% vào năm 2050, hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, kết hợp sử dụng nhiên liệu sạch như biofuel, SAF và hydrogen.
-
Ngành công nghiệp nặng: VPI xác định 10 cụm phát thải CO₂ tiềm năng tại các vùng công nghiệp trọng điểm (Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ, Dung Quất, Phú Mỹ, v.v.), đề xuất phát triển các trung tâm thu giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS hubs) đến năm 2035.
3. Giải pháp và khuyến nghị
TS. Lương đề xuất các nhóm giải pháp tổng thể gồm:
-
Quản lý phát thải: Xây dựng hệ thống giám sát thời gian thực, quy định giới hạn nồng độ chất ô nhiễm, và lộ trình tiết kiệm năng lượng.
-
Công nghệ tiên tiến: Ứng dụng GH₂/GNH₃, CCUS, xe EV/FCEV, điện phân hydrogen, và hệ thống xử lý khí thải tiên tiến (SCR, DEF).
-
Chính sách – kinh tế: Khuyến khích bằng ưu đãi, trợ cấp, triển khai thị trường carbon (giá ban đầu ~5 USD/tấn CO₂, hướng tới 50–100 USD/tấn vào 2050).
4. Kết luận
TS. Nguyễn Hữu Lương nhấn mạnh Việt Nam đang đi đúng hướng trong tiến trình giảm phát thải và chuyển đổi năng lượng, song cần đầu tư mạnh hơn vào công nghệ hydrogen, CCS và năng lượng tái tạo, cùng với hợp tác quốc tế sâu rộng để đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050.
Bài tham luận đã thu hút sự quan tâm lớn từ các chuyên gia Việt Nam – Nhật Bản, mở ra triển vọng hợp tác mới trong phát triển công nghệ hydrogen và giảm phát thải carbon tại Việt Nam.
